25 juni 2021
Vrijheid.
De vrijheid zoveel of zo weinig te werken als je wil, wanneer je wil, waar je wil, én niet te werken wanneer je dat niet wil.
De vrijheid om echt je eigen ding te doen, om je boterham te verdienen met iets wat je echt graag doet en waar je echt goed in bent.
De vrijheid om te werken met mensen die je echt leuk vindt (en dan heb ik het zowel over klanten als over mensen met wie je samenwerkt).
De vrijheid om alle grote en kleine beslissingen in je bedrijf zelf te nemen. Zoals hoe je logo eruit gaat zien bijvoorbeeld (oh ik weet nog zo goed hoe leuk dat voelde toen ik mijn logo liet ontwerpen en IK ALLEEN mocht kiezen welk ik het mooiste vond).
Bij veel ondernemers is vrijheid één van de belangrijkste drijfveren om een eigen bedrijf te starten.
Maar.
Wat zie ik bij zoveel zelfstandige ondernemers (en dus ook bij coaches, therapeuten en consultants)?
Dat ze die vrijheid gaan misbruiken.
En dan bedoel ik: naar de twee kanten.
Ik zie dat ondernemers tevéél vrijheid nemen (en daardoor in onvrijheid terecht komen) én ik zie dat ondernemers te wéinig vrijheid nemen (en ja da’s ook onvrijheid natuurlijk).
Een paar voorbeelden waarin je als ondernemer te weinig vrijheid neemt:
- de agenda van de klant volgen in plaats van je eigen agenda (‘ja maar als ik die dag niet kan, dan gaat mijn klant afhaken’, ‘neen ik wou eigenlijk niet ’s avonds werken, maar ja, het is het enige moment dat die klant kan’)
- toch niet werken waar je wil: begonnen zijn aan je bedrijf en beslissen dat je enkel nog thuis of vlakbij huis wil werken, en dan na een paar maanden toch weer het hele Vlaamse land (of nog verder) doorkruisen (‘ik zou wel kunnen vragen dat de klant tot bij mij komt, maar in mijn vakgebied is dat niet echt de gewoonte’)
- toch niet met de klanten werken die je het allerleukste vindt (‘ja maar ik heb al te weinig klanten dus ik kan me niet veroorloven kieskeurig te zijn’)
- toch niet echt doen wat je het allerliefste doet en waar je het allerbeste in bent (‘ja maar de klant stelde die vraag, ik zeg dan maar ja da’s het meest klantvriendelijk’)
- toch niet echt goed geld verdienen omdat je niet de vrijheid durft nemen om te voelen én dus te zeggen ‘dit is wat mijn dienst waard is en voor minder doe ik het niet’
- geen grenzen aangeven en veel meer uren werken dan afgesproken
- geen vakantie durven nemen (‘want ik kan mijn klanten toch niet in de steek laten’)
Ik zeg altijd: als je niet de vrijheid durft nemen die bij het ondernemerschap hoort, blijf dan alsjeblieft werknemer.
Als je niet de vrijheid van het ondernemerschap hebt, maar wél alle plichten en onzekerheden, dan heb je enkel de nadelen (geen vast inkomen, zelf voor je pensioen zorgen, niet betaald bij ziekte en vakantie, zelf alle verantwoordelijkheid moeten nemen en niet kunnen meedrijven op de diensten of producten van je werkgever, niet kunnen meedrijven op je collega’s) en niks van de voordelen.
Zoek dan terug een vaste job.
Dit komt natuurlijk allemaal neer op zelfleiderschap.
Als ondernemer kan je de schuld bij niemand anders neerleggen dan bij jezelf. Jij bent de CEO en jij maakte de keuzes. Het resultaat hebben we niet altijd in handen (ik kan een potentiële klant bijvoorbeeld nog altijd niet dwingen om een traject bij mij te volgen) maar je bent wél 100% verantwoordelijk voor je keuzes en je acties.
En ja dat vraagt lef. Dat vraagt écht lef.
Het lef om je eigen keuzes te maken ook al zijn mensen het daar niet mee eens (zo heb ik zoveel jaren geleden het logo gekozen dat IK het mooiste vond ook al vonden de meeste mensen aan wie ik de ontwerpen getoond had een andere versie véél beter).
Het lef om het risico te lopen afgewezen te worden (als een potentiële klant bijvoorbeeld echt zegt ‘ja maar als jij niet de maandag kan, dan hoeft het voor mij niet’).
Daarnaast zie ik veel situaties waarin je als ondernemer te véél vrijheid neemt:
- zeggen ‘ik heb nu geen inspiratie dus ik ga nu geen nieuwsbrief schrijven, ik wacht wel tot ik in de flow zit’
- niet willen kiezen voor een ideale klant (‘ja ik weet dat dat eigenlijk zou moeten maar ik wil me niet vastleggen, kiezen is verliezen’)
- je te veel laten meedrijven in alles wat privé van je gevraagd wordt. Zo had ik laatst een klant die iemand had helpen verhuizen. Helemaal OK. En de vraag die je jezelf dan moet stellen is: zou ik hier ook mijn verlofdagen aan opgeofferd hebben als ik een vaste job had?
- blijven volhouden ‘ik ben hier nog niet klaar voor’, ‘het is nog te vroeg om actie X of Y te doen’, ‘deze acties ga ik niet doen want dat is niks voor mij’ (zoals ik bijvoorbeeld 10 jaar lang heb volgehouden ‘dat netwerken niks voor mij was als introvert’)
Wat gemeenschappelijk is aan al deze voorbeelden, is dat we de waarde vrijheid hier gebruiken als smoesje.
We zeggen ‘ik mag kiezen in mijn bedrijf en ik mag dus kiezen wat ik wil doen en wanneer ik daar klaar voor ben en wanneer ik daar zin in heb.’
Maar ik zie dit soort voorbeelden helemààl niet als vrijheid.
Ik zie in deze voorbeelden juist een dictatuur. Een onbewuste dictatuur van de gremlins.
Is het wel echt een bewuste keuze als je zegt ‘ik ben hier nog niet klaar voor’? Is het wel echt een bewuste keuze als je zegt ‘ik heb nu geen inspiratie, ik stuur deze week geen nieuwsbrief?’
Of laat je je dan leiden (of lijden) door je gremlins, die interne stemmetjes die je probéren te beschermen maar heel zelfdestructief zijn?
Vrijheid betekent niet ‘het ons zo makkelijk mogelijk maken’.
Zoals Mark Manson het zegt in de quote van deze week: échte vrijheid is het pas als we vanuit vrijheid ons écht committen aan iets.
In dit geval: aan onze missie en de persoonlijke groei die daar onlosmakelijk bij hoort.
En je weet het hé: persoonlijke groei dat is geen tralala verhaal. Dat doet zeer, dat kost moeite, als we op voorhand wisten wat het van ons zou vragen zouden we er nooit aan beginnen maar het is wél waardoor we een verschil kunnen maken in de wereld.
En ja, je màg de makkelijkste weg kiezen (dat doe ik ook vaak, meer privé dan, meestal niet wat mijn bedrijf betreft ) maar dan moeten we niet verbaasd of teleurgesteld zijn over de gevolgen. Dan moeten we niet verbaasd zijn dat we onze doelen niet halen, dat we niet genoeg klanten hebben, dat we onze boterham niet verdienen, dat we niet dat werk kunnen doen wat we het allerliefste doen.
Want wat is die nepvrijheid waard als je niet genoeg verdient en daar dan weer stress over hebt?
Of zoals mijn coach dan zegt: als je je afvraagt ‘wil ik op dit moment meer geld of meer tijd’, en je twijfelt, kies dan sowieso voor meer geld. Want wat ben je met meer tijd, met de vrijheid te doen of laten wat je wil, als je honger hebt?
Als we bepaalde doelen hebben met ons bedrijf (en dan heb ik het zowel over doelen voor onszelf, zoals een bepaald inkomen, als over doelen om een verschil te maken in de wereld én ik heb het over doelen die jij echt belangrijk vindt!) en we halen die niet vanuit het mom van vrijheid (dat eigenlijk een dictatuur van gremlins is), hoe vrij ben je dan?
Dat is dan als alles willen eten (en die chips, en die pita, en die melocakes) en dan zeuren dat je je niet fit voelt.
Je màg kiezen om die chips en die pita en die melocakes te eten. Vanuit keuzevrijheid. Maar dan heb je er ook de gevolgen bij te nemen.
Met deze echte vrijheid heb we te leren omgaan, ook in ons bedrijf. Neen, natuurlijk moet je niet alles doen. Neen, natuurlijk mag jij op elk moment kiezen, jij bent de CEO. Maar dan moet je ook de verantwoordelijkheid dragen voor de gevolgen van die keuzes. Dàn ben je pas echt vrij.
Wat raakt dit artikel bij jou? Waar neem jij nog te veel of juist te weinig vrijheid in je bedrijf? Ik ben heel benieuwd!
Ann
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
x