Een nieuw seizoen van The (un)Masked Coach

To be nobody but yourself
in a world which is doing its best day and night
to make you like everybody else
means to fight the hardest battle
which any human being can fight
 and never stop fighting.
~ E.E. Cummings ~

(Dit is het derde artikel in mijn officieuze reeks over autisme, lees hier deel 1 en hier deel 2)

Weet iemand of er dit jaar weer een seizoen van de Masked Singer komt in Vlaanderen?
Ik moet zeggen: ik was geen early adopter wat dit programma betreft (in ’t algemeen ook niet eigenlijk maar soit dat doet hier niet ter zake).

Ik zag de Masked Singer de eerste keer op de Nederlandse TV toen ik een nachtje op hotel was voor een opleiding en weet nog heel goed dat ik toen dacht “wat is dit voor een rààr gedoe? Iemand verstopt in een raar pak en je moet raden wie dat is ofwa???” en na 2 minuten wegzapte.

Ondertussen ben ik fan en hoop ik dat ik nog eens iemand onmiddellijk herken zoals ik in één van de vorige seizoenen Johnny Logan herkende (de stem! de manier waarop hij zijn micro vasthield!).

Maar er is nog niks te vinden over de start van een nieuw seizoen dus vandaag zullen we het moeten stellen met een afkooksel van de Masked Singer, namelijk: de Masked Coach.
En wie zit er in dit pak dames en heren??? Jazeker, uw eigenste vertrouwde Ann!

The unmasking of the coach

Sinds ik samenwerk met loopbaancentrum Triangel heb ik terug collega’s!

Van die collega’s heb ik er al 5 in het echt ontmoet.

Eind oktober hadden we namelijk een startdag, om alle administratieve shizzle te leren die bij zo’n loopbaanchequestraject nodig is en nog extra loopbaantools enzo.

En ja, eind oktober is al meer dan 4 maanden geleden maar ik denk aan die dag nog met heel veel plezier terug.

Wat was er dan zo spectaculair aan die dag, Ann?

Awel, daarvoor moeten we eerst even terug in de tijd, naar de periode dat ik tot het besef kwam dat ik autisme heb.

Mensen met autisme, en vrouwen in het bijzonder, maskeren vaak.
Of zoals onze vriend ChatGPT het zegt: maskeren verwijst naar het fenomeen waarbij individuen hun ware gedachten, gevoelens en gedragingen verbergen in sociale situaties om in te passen of te voldoen aan maatschappelijke normen.

Ik voeg er al even aan toe: dat gaat dus voor mij niet alleen over mensen met autisme maar kan gaan over iedereen die anders is dan gemiddeld en er bewust of onbewust voor kiest zich aan te passen, met alle positieve en negatieve gevolgen van dien.

Toen ik dat las, nu bijna 3 jaar geleden, (op andere websites hé, niet geschreven door onze vriend Chattie want die was er toen nog niet) dacht ik: goh, dat herken ik eigenlijk niet heel erg.

Ik herkende wel dat ik keizenuwachtig kan zijn als ik een presentatie moet geven ofzo, dat ik daar dan MEGA tegenop zie en dat ik als ik daar dan toekom de knop omdraai en helemaal iemand anders word, dat wel. Maar ik weet niet, ik zag dat precies niet echt als masking. En ik zag in elk geval niet veel andere voorbeelden in mijn leven.

Terug naar eind oktober met mijn loopbaancoachcollega’s

Het loopbaancentrum waar ik voor werk, richt zich speciaal op mensen met een of ander label. Autisme, ADHD, hoogbegaafd, hoogsensitief, kortom iedereen voor wie het wat minder makkelijk maar juist super noodzakelijk is dat een job echt past.

Dus niet onlogisch dat iemand tijdens die startdag al vrij snel een uitspraak deed over autisme. Iets in de aard van “ik heb die oefening eens gedaan met mensen met autisme, maar dat werkte niet voor hen”.

Dus ik dacht op dat moment: nu heb ik twee opties. Ofwel zeg ik dat ik autisme heb en dan weten ze dat ineens over mij (en dat vind ik soms wel en soms niet vervelend, ik vind het totaal niet erg dat mensen weten dat ik autisme heb maar ik heb niet graag dat mensen een stereotiep autisme-beeld van me hebben) ofwel zeg ik niks en dan moet ik me de hele voormiddag koest houden en misschien wel inwendig enerveren (en hoe gênant is het dan voor hen als ze later wel horen dat ik autisme heb en dan misschien denken “oh neen, ik heb toen allemaal stereotiepe dingen gezegd over mensen met autisme”).

Soit heel deze gedachtestroom speelde zich binnen een paar seconden af in mijn hoofd en voor ik bewust één van beide opties kon kiezen, hoorde ik mezelf al zeggen: “het is misschien handig om weten dat ik ook autisme heb”.

Gelukkig werd er heel gewoon op gereageerd.

Maar wat er zich de rest van de voormiddag afspeelde, daar was ik dus heel verbaasd over.

Het was namelijk alsof ik door dat te zeggen mezelf de toestemming gegeven had om gewoon “mezelf” te zijn.

En wat betekent dat dan in dit voorbeeld? Ik hou mezelf niet (of toch veel minder) in. Veel minder dan ik normaal gezien zou doen bij mensen die ik nog niet ken.

Ik maak grapjes, ik geef input (wat ik vaak niet doe omdat ik bang ben dat mensen me een betweter gaan vinden), ik stel vragen (wat ik vaak ook niet doe omdat ik mensen niet in verlegenheid wil brengen en niet indiscreet wil zijn), ik zeg eerlijk dat ik al klanten heb opgestart (wat ik normaal ook niet zou doen omdat ik niet wil opscheppen).

Maar die dag deed ik dat dus allemaal wel.

En dit is wat ik opmerkte:

- op het moment zelf: ik merk dat ik mezelf dus niet inhoud of niet kan inhouden, dat dat aan de ene kant heel goed voelt maar dat er ook een deel van mij is dat denkt “oh jee, gaan ze me nu wel leuk vinden?”

- de rest van de dag: ik heb keiveel energie. VEEEEEL meer dan ik normaal gezien na dit soort sociale activiteiten heb. De energie blijft zelfs hangen verschillende dagen daarna.

En ik denk: WOW. Is DIT mijn energiepeil als ik me niet inhoud? Is dit mijn normale energiepeil? Is dit wat mogelijk is?

En dat raakt me enorm.

Want ik kan zo enorm moe zijn na sociale interacties.

Na één van mijn sollicitatiegesprekken bijvoorbeeld afgelopen zomer, een gesprek dat één uur duurde, was ik de volgende dag KAPOT. Ik kon niks, alleen maar de hele dag in bed liggen. Ik had migraine en niet alleen dat, mijn hele lichaam deed pijn. Van één uurtje!

Maar na deze dag waarin ik me dus niet /bijna niet/keiveel minder had ingehouden, had ik energie. Was ik blij, echt content, gelukkig zelfs.

En toen ben ik dus beginnen beseffen, écht beginnen te beseffen, hoe dikwijls ik me inhoud.
En hoe vaak ik me daar zelfs niet van bewust ben/was.

Niet volledig lijstje met concrete voorbeelden

- voor alles wat met medische dingen te maken heeft heb ik op voorhand keiveel stress (niet eens over onderzoeken zelf ofzo maar over dat ik niet weet wat er precies gaat gebeuren, hoe alles werkt, wat er van me verwacht word enzovoorts), maar als ik dan in het ziekenhuis of dergelijke ben, dan ben ik dé modelpatiënt die extra goed meewerkt

- als iemand me vraagt hoe het met gaat, zeg ik 99,99999% van de keren: “ja goed hoor! En met jou?” en ja ik weet dat dat sociale conventies zijn, maar die sociale conventies kosten me nu juist zoveel energie en toch gaat het automatisch.

(aanvulling: nu ik me daar meer van bewust ben, zeg ik nog altijd vaak “ja goed hoor!” omdat ik weet dat dat meestal is wat er verwacht wordt, maar op de een of andere manier slaag ik er precies niet meer zo goed in om dat overtuigend te zeggen want nu zeggen mensen vaak “ja, echt?” en voel ik me verplicht om te gaan uitleggen dat ik dat een ingewikkelde vraag vind en dat ik ook wel weet dat het niet de bedoeling is om uit te wijden over alle verschillende aspecten van mijn leven en een uitgebreide update te geven)

- de al genoemde sollicitatiegesprekken: ik ben me er de afgelopen weken pas van bewust geworden dat ik twee sollicitatie-modi heb: in de ene modus ben ik supereerlijk (en zeg ik direct dingen die mensen niet echt verwachten in een eerste gesprek), in de tweede modus ben ik de perfecte kandidaat die op alles sociaal wenselijk antwoordt en daar zelf nog in gelooft ook

- met vrienden: een variant op de ‘ja alles ok hoor!’: op voorhand kan ik dingen bedenken die ik wil delen, waar ik eens over zou willen praten en op het moment zelf komen die totaal niet in me op en kan ik zelfs niet voélen dat ik bepaalde dingen eens wil delen (om steun te krijgen bijvoorbeeld)

- in mijn werk als ik mensen of groepen nog niet ken: dan ben ik superzenuwachtig en gestresst op voorhand, en dan een paar minuten voor ik zoom start of op het moment dat ik de auto uitstap om naar binnen te gaan op de locatie, dan switcht er iets in mijn hoofd en ben ik de sociale trainer/coach/gesprekspartner. (als ik me na een paar keer op mijn gemak voel bij iemand, dan heb ik dat niet meer, dan voel ik geen stress meer en ga ik als mezelf)

Het is dus niet alleen dat ik bepaalde dingen doe of niet doe, zeg of niet zeg, maar vooral dat ik me ervan bewust werd hoe automatisch dat in veel gevallen nog gaat, en dus helemaal geen bewuste keuze is.

Extra conclusies

- in bepaalde situaties voel ik me in mijn gemaskeerde vorm helemaal ik.

Het deel dat op de voorgrond treedt, is dan een deel van mezelf waar ik me goed bij voel en dat goed voor me werkt. Dat is bijvoorbeeld het geval als ik werk: dan gaan op de moment van de switch mijn onzekere delen naar de achtergrond (zodat ik me er zelfs niet meer van bewust ben) en ben ik de beste coach/trainer die ik kan zijn.

- in andere situaties werkt het maskeren helemaal niet zo goed voor mij: tijdens sollicitatiegesprekken bijvoorbeeld word ik (besef ik nu) een pleaser die weliswaar enthousiast is maar vooral met alles meepraat, alles ok vindt, voor alles oplossingen ziet (en dan voel ik achteraf dat ik mezelf geweld heb aangedaan)

- in sommige situaties slaag ik er niet in om een ‘gepaste’ gemaskeerde ik tevoorschijn te halen en blokkeer ik helemaal omdat mijn ‘echte ik’ (wie of wat dat dan ook dat echte ik moge wezen) er ook niet echt in slaagt om de situatie te handelen (voorbeelden: als ik me niet mentaal kon voorbereiden op een bepaalde situatie, in situaties die helemaal nieuw zijn voor mij, in situaties die minder expliciete regels en meer impliciete regels hebben)

Wat zijn de positieve gevolgen van dat maskeren?

Een heel aantal van mijn switch/maskeer-momenten bestaan eruit dat die delen van mij die een situatie het best kunnen handelen, naar de voorgrond treden en dat de rest tijdelijk verdwijnt.
Dat helpt me enorm om minder gestresst te zijn.

Onlangs had ik bv. een gesprek waar ik stress voor had (en als ik zeg ‘stress hebben’ dan bedoel ik dat ik mezelf moet tegenhouden om dat gesprek niet af te zeggen enzo), maar op het moment dat de switch aangaat ben ik een perfect heldere en sociale gesprekspartner die goed het doel van het gesprek in de gaten kan houden en ook de anderen kan geruststellen enzo.
’t Is echt een superkracht, denk ik dan.

Een ander groot voordeel is dat ik mezelf bescherm tegen afwijzing.

En dat is waarschijnlijk ook één van de twee redenen waardoor het maskeren ontstaan is.

Reden 1: ik leer door te kopiëren en ik neem heel makkelijk dingen over.

Reden 2: door te doen zoals de meeste mensen iets doen bescherm ik mezelf tegen afwijzing. Het is dus ook een overlevingsstrategie geworden.

Wat zijn de nadelen van het maskeren?

- Het kost me energie, héél véél energie. En dat is ook heel logisch: ik onderdruk bij het maskeren onbewust heel veel breincircuits.

Het onderdrukken van elektrische signalen en het activeren van andere signalen die niet naturel bij me passen, vraagt energie in het brein.

- Ik kan geen vibe check doen.

Ik kan enkel ontdekken of mensen, omgevingen, projecten, jobs écht bij me passen als ik ook echt mezelf ben tijdens dat keuzeproces.

Als ik laat zien waar ik extreem slecht in ben, en ik toon waar ik extreem goed in ben, dan pas kan echt dat verschil te maken dat ik alleen kan maken. Dan pas kan ik tenvolle het precisie-instrument kunnen zijn dat ik ben en kan ik daar de passende omgeving voor vinden.

Waar sta ik nu?

Neen ik ben nog niet completely unmasked. En ik denk dat ik misschien ook nooit ga zijn, nooit ga willen zijn en dat het ook niet handig zou zijn.

Wat wel meer en meer gebeurt: ik ben me er bewust van dat ik mask en ik kan bewuster kiezen waar en met wie ik wel of niet unmask.

Zo volgde ik vorige week ’s avonds een online training via zoom. Zelf vind ik het vermoeiend om via zoom tegen zwarte schermpjes te praten, dus ik dwing mezelf als deelnemer ook om de hele tijd in beeld te blijven. Maar dat vraagt dat ik me inhoud. Dat ik stilzit, niet de hele tijd hardop zit te praten, mijn gezicht in bedwang houd als ik iets vind van wat iemand zegt. (want ja , mijn geluid staat dan af, maar mijn gezicht toont zoveel).

Maar ik was moe. En dus heb ik ervoor durven kiezen om mijn camera af te zetten zodat ik de weinige energie die ik nog had kon besteden aan het volgen van de training, niet aan het onderdrukken van mijn reacties. Ik was echt fier op mezelf dat ik dat gedurfd had.

Ik kies er nu ook vaak voor om niet volledig te unmasken, maar wel mensen meer te leren over hoe ik in elkaar zit. Ik laat bijvoorbeeld niet al mijn angsten zien, maar ik benoem wel dat iets me stress bezorgt. Dat maakt al een verschil.

En soms kies ik er heel bewust voor om me volledig aan te passen omdat ik voel dat de omgeving helemaal niet veilig genoeg is om me als mijn echt autistische zelf te tonen, in al mijn eerlijkheid die in zo’n omgevingen vaak als onbeleefd of arrogant gelabeld wordt.

Ik ben eerlijk: ik vind het unmasken vaak nog héél eng

Want dit raakt aan mijn diepste angst. De centrale vraag in mijn leven is ‘wat is het verschil dat ik alleen kan maken’ en de bijbehorende angst is voor mij: heb ik wel een bijdrage? Want ik heb geleerd: ik moet presteren, waarde leveren (véél waarde leveren, altijd boven verwachting) en dan word ik misschien/hopelijk getolereerd. Het unmasken roept bij mij dus de angst op dat ik niet meer ga getolereerd worden en verbannen ga worden, en dat is voor mij onveiligheid ten top.

Maar tegelijk is dit natuurlijk een vicieuze cirkel: juist door te blijven maskeren, ben ik een flauw afkooksel van mezelf en kan ik ook niet merken dat er mensen zijn die mijn echte zelf juist wel waarderen.

Het blijft dus een voorzichtig voelen wat er kan en waar dat kan.

Want wat is er nodig om te unmasken?

- Mezelf de toestemming geven om te ontdekken wie ben ik en ook nu ik ‘al’ 52 ben te mogen veranderen en groeien

- Mogen rouwen om alles wat nooit geweest is en nooit zal zijn.

Zo zat ik een paar weken geleden op de trein van Leuven naar Tienen op een vrijdagnamiddag. Met andere woorden, het moment dat de kotstudenten zo langzaam aan naar huis vertrekken.

Ik kan het natuurlijk niet laten om alle gesprekken af te luisteren en zo waren er twee studenten die hun laptop bovenhaalden en aan een werkstuk in verband met bevallingen en het effect daarvan op de baby begonnen.

Ik stond er versteld van hoe makkelijk ze dat aanpakten, hoe ze elkaar hielpen, hoe ze daar gewoon aan begonnen, overlegden en typten.

Het deed me beseffen hoe moeilijk vele dingen voor me waren en dat ik veel gemist heb.

- Durven kiezen voor wat er bij mij past, bij mijn superpowers en kwetsbaarheden ook al zijn dat heel andere keuzes dan die van de gemiddelde mens

- Een omgeving mogen opzoeken die bij mij past en mogen aangeven wat ik nodig heb (omdat ik vaak niet zie wat mijn meerwaarde is, heb ik mensen nodig die die meerwaarde juist wél zien want dan durf ik volledig los gaan)

- Traumawerk om te ontdekken en verwerken welke ervaringen, angsten en essentiële behoeften gekoppeld zijn aan mijn onbewuste maskeerpatroon

Dus, eindconclusie

1. Unmasken levert heel wat op: meer energie, je tribe die je herkent en jij herkent je tribe

2. Het unmasken kan heel angstaanjagend zijn want het triggert oude littekens.

3. Het unmasken kan negatieve reacties opleveren want de wereld is niet altijd klaar voor onze authentieke zelf.

4. Voor mij is het uiteindelijke doel dus dat we er ons steeds meer van bewust wanneer we masken en wat onze authentieke zelf is zodat we de bewuste keuze kunnen maken tussen masken en unmasken.

5. Want last but not least: de wereld heeft ons juist nodig zoals we echt zijn

Wat herken je in dit artikel? Extra bedenkingen, aanvullingen? Ik lees ze zoals altijd graag dus aarzel niet me een mailtje te sturen!

Ann

P.S. Wil je graag hulp bij het ontdekken en het in de wereld zetten van jouw unmasked authentieke zelf? In je relaties, in je werk of in je bedrijf?

Je bent heel welkom voor een gratis verkennend zoomgesprek, dan kijken we samen of en hoe ik jou daarbij kan helpen.

Stuur me een berichtje via dit formulier, heel graag tot binnenkort!